Impact en potentie van de Nederlandse defensie-industrie

De veranderende geopolitieke verhoudingen, oplopende spanningen en het uitbreken van oorlog op het Europese continent zorgen voor een hernieuwde aandacht voor de defensiesector. Daarnaast groeit het belang van strategische autonomie, wat de noodzaak onderstreept van nauwere samenwerking tussen Defensie en het (dual-use) bedrijfsleven. Regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) kunnen hierin een rol vervullen.

De Nederlandse Defensie streeft ernaar de samenwerking tussen Defensie en de regionale defensie-gerelateerde industrie in Nederland te versterken, om onder andere als Nederland autonomer te worden en de ontwikkeling van innovatieve technologieën te versnellen. De ROM’s, verenigd in ROM-Nederland, hebben Birch gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de impact en potentie van de defensie-gerelateerde industrie in Nederland en rol van de ROM’s binnen het defensie-ecosysteem.

Voor het in kaart brengen van de impact, potentie en de interventies die nodig zijn voor het versterken van de regionale defensie-industrie ecosystemen zijn verschillende fasen doorlopen.

1.  De Nederlandse defensie-industrie in kaart
Allereerst is de aanwezigheid van de defensie-industrie in Nederland, zowel landelijk als op regionaal niveau, in kaart gebracht. Er is gekeken naar de aanwezigheid en activiteiten van zowel (het ministerie van) Defensie als ook naar de aanwezigheid van defensie-gerelateerde (dual-use) bedrijven en kennisinstituten. Hierbij is onderscheidt gemaakt naar de aanwezigheid op de verschillende domeinen – maritiem, land, lucht, ruimte, cyber – in termen van onder meer omzet, werknemers en type bedrijven.

2. De behoeftestelling
Hierna zijn zowel de Nederlandse defensiebehoeften en daarmee samenhangend de Europese en NAVO-behoeften in kaart gebracht. In dit onderdeel zijn de huidige uitgaven, budgetten en geprioriteerde technologieën in kaart gebracht.

3. Toekomstperspectief op technologie
In samenwerking met HCSS is een beeld geschetst van de belangrijkste technologieën voor Defensie in de toekomst. De huidige positie van Nederland op de geïdentificeerde technologieën is geanalyseerd waarbij het Technologie Readiness Level (TRL) niveau van deze technologieën in Nederland internationaal is vergeleken. Ook is de aanwezigheid van startups op deze technologieën geanalyseerd.

4. Exportkansen
In samenwerking met AEXI is een exportanalyse gemaakt van militaire en dual-use goederen. Op basis van de huidige export vanuit Nederland en wereldwijd is de onbenutte exportmarktpotentie in kaart gebracht. Hiermee zijn aanknopingspunten gegeven voor die goederen en technologieën waar de markt nog onbenut is en daarmee de potentie voor Nederland groot is.

5. Interventies voor het versnellen van de regionale ontwikkeling
Op basis van gesprekken en een sessie, met stakeholders van onder meer Defensie en (dual-use) bedrijven, zijn de impact, potentie en mogelijke interventies in kaart gebracht. Voortvloeiend uit de analyses zijn de acties die de ROM’s kunnen nemen voor het versterken van de regionale defensie-industrie opgesteld.

Gezien de toenemende defensiebehoeften en de toenemende rol van innovatieve dual-use technologieën in defensieapplicaties – waarop Nederland een relatief sterke positie heeft – is toenemende verbinding tussen Defensie en het (dual-use) bedrijfsleven noodzakelijk. De ROM’s kunnen hierin de brug vormen tussen Defensie en het bedrijfsleven. Dit kunnen zij onder meer doen door het wegwijs maken van bedrijven in het Defensie-ecosysteem en Defensie wegwijs maken in het bedrijven-ecosysteem. Hiernaast kunnen zij een brugfunctie vervullen door het innovatief bedrijfsleven te koppelen in de keten en kunnen zij zich inzetten op de aansluiting van kennis-en onderwijsinstellingen met defensiebedrijven.

Hiermee kan Defensie sneller aanhaken bij innovatieve ontwikkelingen en kunnen bedrijven beter bijdragen aan de behoeften die bij Defensie leven. Dit onderzoek biedt de ROM’s dan ook handvatten voor het bijdragen aan de regionale ontwikkeling van de defensie-gerelateerde industrie voor het versterken van het verdienvermogen en de strategisch autonomie van Nederland.