Instituutvorming voor de semicon-sector

Analyses ter ondersteuning van een instituut voor materiaal en metrologie

Opdrachtgever

TNO

Impact

Quickscan van marktkansen, speerpunten en lessen uit het buitenland

Regio

Almere

Dienst

Onderzoek en Advies

Meer informatie

Jeroen Stellmacher

Adviseur

Semiconductors vormen een essentieel onderdeel van vrijwel alle moderne technologieën en hun belang groeit sterk. Ze worden toegepast in uiteenlopende domeinen, van consumentenelektronica tot kunstmatige intelligentie en defensie-innovaties. Daarmee zijn ze niet alleen economisch relevant – als sector die stevig bijdraagt aan het verdienvermogen – maar ook geopolitiek, als strategische factor in technologische afhankelijkheid. Dit maakt dat semiconductors steeds vaker als politiek instrument worden ingezet, bijvoorbeeld via exportrestricties. 

Aanleiding

Om de Nederlandse positie in deze mondiale waardeketen te behouden en versterken werken Rijk, regionale overheden, TNO, universiteiten en bedrijven samen aan de ontwikkeling van een nieuw onderzoeksinstituut voor materiaal en metrologie (IAMM). Dit vanwege de groeiende behoefte naar geavanceerde metrologie en materialen die cruciaal zijn voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën, zoals 3D-structuren en geïntegreerde circuits. Het IAMM zet in op het stimuleren van innovatie, onderzoek en samenwerking in de triple helix om zo bij te dragen aan de ontwikkeling van de Nederlandse semicon sector. Birch werd gevraagd analyses uit te voeren die bijdragen aan de onderbouwing van de businesscase en toekomstige strategie van het IAMM. Deze hebben bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van het IAMM dat momenteel plaats vindt. Zo is in juni van dit jaar is bovendien een motie in de Tweede Kamer aangenomen waarin de regering wordt verzocht zich maximaal in te spannen voor de realisatie van het IAMM in Almere. 

Proces

Voor de benodigde onderbouwing voerde Birch een quickscan uit, bestaande uit een marktverkenning, technologieverkenning en onderzoek naar internationale vormen van instituutontwikkeling. Hiervoor is deskresearch gedaan naar internationale trends en de positie van Nederland, aangevuld met gesprekken met experts uit wetenschap en sector en deelname aan expert- en klankbordgroepen. 

De quickscan richtte zich op drie onderdelen: 

  • Marktverkenning – Analyse van wereldwijde groeisegmenten en de positie van Nederland binnen de semiconmarkt. 
  • Technologie-analyse – Inventarisatie van internationale roadmaps en innovatiepaden. 
  • Instituutonderzoek – Vergelijking met internationale voorbeelden (o.a. Frankrijk, VS, Spanje, Taiwan) gericht op governance, financiering en succesfactoren. 

Resultaten en conclusies

Het onderzoek bood inzicht in de kansen voor Nederland, met als belangrijkste bevindingen: 

  • Marktkansen – De mondiale semiconductormarkt zal naar verwachting verdubbelen tot 2030, met groeimogelijkheden in verschillende afzetmarkten zoals AI, automotive en fotonica. Voor Nederland is het behoud van een prominente positie in de waardeketen economisch én geopolitiek zeer waardevol. 
  • Technologische speerpunten – Naast verdere miniaturisatie (“More Moore”) bieden nieuwe ontwikkelpaden (“More than Moore” en “Beyond Moore”) kansen op het gebied van materialen, metrologie en chipdesign. 
  • Internationale lessen – Succesvolle instituten combineren fundamenteel onderzoek met marktrelevantie en borgen valorisatie als kern van hun aanpak. 

Met deze inzichten leverde Birch bouwstenen voor de verdere ontwikkeling van de businesscase van het IAMM. Daarmee is een belangrijke stap gezet in de versterking van een sector die van groot strategisch belang is voor de Nederlandse economie én voor bredere publieke waarden zoals innovatiekracht, veiligheid en autonomie. 

Lees hier de geredacteerde versie van het rapport

"*" geeft vereiste velden aan

Vul hier uw gegevens in*